Is kweekvlees wel veilig?
Datum gepubliceerd
Een van de meest gestelde vragen over kweekvlees is of het eten ervan veilig is. Dat blijkt uit verschillende studies waarbij de houding van consumenten werd onderzocht. Aan de ene kant is veiligheid eisen vanzelfsprekend, nieuwe voedingsproducten moeten het vertrouwen nog winnen. Aan de andere kant is kweekvlees ook gewoon vlees. En wordt het enkel op een andere manier gemaakt dan via het slachten, overigens zonder contact met ingewanden van dieren. Dat laatste is een ongekende of ongemakkelijke waarheid voor carnivoren: vlees heeft een beperkte houdbaarheid, omdat het bacteriën bevat die je terugvindt in de uitwerpselen van dieren. Met kweekvlees kan dus een belangrijk wereldwijd voedselrisico worden vermeden. In Europa alleen al worden jaarlijks meer dan 350.000 voedselvergiftigingen geregistreerd, soms met de dood tot gevolg.
Er is dus geen reden om aan te nemen dat kweekvlees minder veilig zou zijn dan het vlees dat vandaag wordt geproduceerd. Dat neemt niet weg dat de makers van kweekvlees moeten bewijzen dat hun product veilig is. Elk bedrijf dat een voedingsproduct op de markt wil brengen, moet eerst een procedure volgen. In de Verenigde Staten bestond hier lang onduidelijkheid over: wie moet de veiligheid beoordelen en controleren van kweekvlees? Het departement Landbouw (US Department of Agriculture) of het Voedselagentschap (Food and Drug Administration)? Begin 2019 pas kwam er duidelijkheid: het zou een gedeelde verantwoordelijkheid worden. De Food and Drug Administration volgt onder meer de kweek op van vlees in de bioreactoren. Het Department of Agriculture wordt verantwoordelijk wanneer het kweekvlees wordt verwerkt en staat ook in voor een correcte etikettering.
Novel food
In de Europese Unie bestaat al geruime tijd een duidelijk kader om nieuwe voedingsproducten te beoordelen en al dan niet toe te laten. Dat kader heet de ‘Novel Food’ regulering. Novel foods zijn producten die zich historisch nog niet hebben bewezen. Alcohol zou als nieuw product nooit worden toegelaten, maar maakt wel al duizenden jaren deel uit van het gemiddelde dieet. Concreet zijn novel foods voedingsproducten (en methodes om voedsel te produceren) die voor 15 mei 1997 nog niet op commerciële schaal werden aangeboden aan consumenten in Europa. Dat geldt ook bijvoorbeeld voor insecten en sommige vruchten en zaden die buiten Europa een normale voedingsbron zijn, maar voor de gemiddelde Europeaan onbekend waren tot twintig jaar geleden.
De bedrijven die kweekvlees op de markt willen brengen, moeten dus eerst een dossier indienen bij de Europese Commissie. Het Europese agentschap voor de voedselveiligheid voert dan een onderzoek en op basis daarvan verleent de Europese Commissie al dan niet een toelating. Voorlopig is nog geen aanvraag ingediend, de methode om kweekvlees te produceren wordt nog op punt gesteld door verschillende bedrijven wereldwijd. Enkele voorlopers, zoals Mosa Meat en Aleph Farms, wensen zich wel te concentreren op de Europese markt en zullen dus binnen afzienbare tijd een aanvraag indienen.