Kweekvlees als oplossing voor de groeiende wereldbevolking
Datum gepubliceerd
De productie van vlees is een aanslag op het dierenwelzijn en slecht voor het milieu. Daarom zet GAIA in op de transitie van vlees naar alternatieve eiwitten, zoals plantaardige proteïnen (tofu, seitan, etc.) en kweekvlees. Kweekvlees is écht vlees, waar geen dieren voor gekweekt en geslacht worden: het wordt uit dierlijke cellen gecreëerd, die pijnloos afgenomen en in grote vaten tot groei gebracht worden. Maar welke maatschappelijke impact heeft zo’n transitie naar een volledig nieuwe industrie (gekoppeld aan het verlaten van een oude)? GAIA ondersteunde een onderzoek waarin de meningen verzameld werden van 136 experten uit Europa, de Verenigde Staten en Brazilië. Wat blijkt? 72,8% van die experten denkt dat kweekvlees effectief een oplossing kan bieden voor de noodzaak om de voedselproductie te vergroten, onder druk van een almaar groeiende wereldbevolking.
De 136 deskundigen die in de studie aan het woord gelaten worden, komen uit verschillende domeinen, zoals de kweekvlees- en de plantaardige vleesindustrie, overheden, regelgevende instanties, niet-gouvernementele organisaties en wetenschappers.
De studie werd uitgevoerd door drie Braziliaanse onderzoekers aan de universiteit van Parana, dr. Rodrigo Luiz Morais-da-Silva, professor Germano Glufke Reis en professor Carla Forte Maiolino Molento. Brazilië is een van de grootste vleesproducenten ter wereld en vormt daarom een enorm relevante context voor een onderzoek naar kweekvlees.
De resultaten van het onderzoek werden onderverdeeld in 5 thema’s: marktverwachtingen, toegang voor de consument, aanvaarding door de consument, impact op landbouwbedrijven en handelsmogelijkheden.
Belangrijkste resultaten
- 69,1% van de experts denkt dat er een grote vraag zal zijn naar plantaardig ‘vlees’, zoals dit in de studie wordt genoemd.
- 53,7% van de experts denkt dar er een grote vraag zal zijn naar kweekvlees.
Brazilië en de Verenigde Staten lijken positiever te staan tegenover kweekvlees dan Europa. Wat plantaardig ‘vlees’ betreft hebben de drie locaties vergelijkbare waarden.
- 23,5% van de experts denkt dat mensen met minder koopkracht toegang zullen hebben tot kweekvlees binnen tien jaar; 50% denkt dat dit binnen 20 jaar het geval zal zijn.
- 72,8% van de experts denkt dat kweekvlees een oplossing kan zijn voor de noodzaak om de voedselproductie te vergroten.
- 52,9% van de experts denkt dat kweekvlees gezonder zal zijn dan conventioneel vlees
- 58,8% van de experts denkt dat plantaardig ‘vlees’ beter geaccepteerd zal worden dan kweekvlees.
- 75,7% van de experts denkt dat de impact van alternatief vlees op boerderijen kan variëren naargelang hun grootte.
- 57,4% van de experts denkt dat kweekvlees uitdagingen vormt voor de conventionele producenten.
- 87,5% van de experts denkt dat conventionele producenten een bron van weerstand zullen zijn voor alternatief vlees.
- 93,2% van de experts denkt dat er handelsmogelijkheden zullen bestaan binnen de keten van het kweekvlees.
- 85,4% van de experts denkt dat conventionele vleesverwerkers mogelijkheden zullen hebben in de keten van het kweekvlees.
- 87,1% van de experts denkt dat conventionele vleesverwerkers mogelijkheden zullen hebben in de keten van het plantaardig ‘vlees’.
Conclusie en aanbevelingen
Algemeen wijzen de resultaten van het onderzoek op een toekomstscenario met een groot aandeel voor alternatief vlees, zoals dit in de studie wordt genoemd, binnen de totale eiwitconsumptie. Plantaardig ‘vlees’ ziet er momenteel echter veelbelovender uit. Volgens experts heeft kweekvlees meer kans op weerstand binnen het scenario van de komende twee decennia. Deze data komen overeen met de data uit verschillende onderzoeken naar consumentenvoorkeur die in de literatuur beschikbaar zijn.
Experten denken dat kweekvlees pas over 20 jaar beschikbaar zal zijn voor consumenten met een laag inkomen, en niet over 10 jaar. Aanvankelijk kan de verwachte prijs van kweekvlees de doorbraak ervan belemmeren.
Prijs
Experts zijn het ermee eens dat kweekvlees een van de oplossingen is voor de behoefte aan een grotere voedselproductie als gevolg van de groei van de wereldbevolking. Men gaat ervan uit dat de prijs van kweekvlees aanvankelijk hoger zal zijn, maar dat die na verloop van tijd zal dalen en dat kweekvlees zo toegankelijk zal worden voor mensen met minder koopkracht.
Angst
Wat betreft de acceptatie van alternatief vlees, wordt plantaardig vlees aantrekkelijker bevonden door consumenten. Kweekvlees roept nog steeds meer angst op volgens de bevraagde experts, wat te maken kan hebben met neofobie (angst voor het nieuwe) of met het feit dat het product momenteel niet beschikbaar is op de markten die onderzocht werden.
De resultaten van het onderzoek tonen anderzijds wel aan dat kweekvlees gezonder geacht zou kunnen worden dan conventioneel vlees, wat een belangrijke bekommernis is die vaak geuit wordt door consumenten.
Veehouders
De gevolgen voor veehouders zijn wellicht een van de meest complexe maatschappelijke uitdagingen als het gaat over de transitie naar kweekvlees. Over het algemeen denken experts dat het de veehouders zijn die het zwaarst getroffen zullen worden, maar de intensiteit van de gevolgen kan variëren naar gelang de aard van de bedrijven.
De huidige literatuur is het er niet over eens of het nu de kleinere of de grotere bedrijven zijn die harder getroffen zullen worden. Verwacht wordt dat producenten die een grotere verscheidenheid van producten aan kunnen bieden, die verder gaan dan enkel en alleen dierlijke producten, minder getroffen zullen worden.
GAIA en de eerste kweekvleesboerderij
Omdat de introductie van kweekvlees als een economische uitdaging beschouwd kan worden voor de veehouders van vandaag, kan dat bij deze groep tot weerstand leiden. Om die reden wil GAIA hen betrekken bij het hele proces, zodat zij zich kunnen voorbereiden, er de voordelen van inzien en de omslag met succes kunnen maken.
Daarom voert GAIA het komende jaar een haalbaarheidsstudie uit, samen met Europese partners en een veehouder die de transitie zal maken. Dit project heet RESPECTfarms. Uitgezocht wordt hoe zo’n omslag naar een kweekvleesboerderij er voor de veehouders concreet uit ziet. Meer info vindt u via www.respectfarms.com.
Overheid
De onderzoekers van de universiteit van Parana zijn het er ten slotte ook over eens dat, om de transitie zo vlot mogelijk te doen verlopen, er een overgangsbeleid van de overheid nodig is, voor de producenten, zodat zij het potentieel ten volle kunnen benutten.